René & Yvonne

Over ons

‘We wilden een liefdevolle plek voor mensen met dementie, met veel activiteiten en de wetenschap als basis voor onze zorg’, zegt Yvonne. In 2009 beginnen Yvonne en René van der Leest een dagbehandeling op de Keienweg in Nijkerk, met acht bezoekers per dag. Het zijn al snel dertig mensen per dag. Eind 2014 opent in Putten het eerste hofje voor 24 uurszorg. Nu zijn per dag meer dan honderd mensen aan hun zorg toevertrouwd. René: ‘Het is exact geworden wat we in ons hoofd hadden.’

Het zorgerf in Putten ademt de visie van Yvonne en René. Bewoners moeten voor hun ontbijt hun huis uit naar het hofhuis, als ze willen slapen volgen ze de omgekeerde route. Of het nu stormt of snikheet is, bewoners komen elke dag buiten. Yvonne: ‘Zo stimuleren we bewoners in beweging te komen. Ze ervaren het verschil tussen dag en nacht, ruiken de bloemen in de tuin, horen de vogels kwetteren. In reguliere verpleeghuizen komen mensen vaak weinig buiten. Soms hebben ze nauwelijks in de gaten of het zomer of winter is. Binnen de verpleeghuiszorg is onze aanpak best revolutionair.’

Nachtdienst in Sinaï

Yvonne en René komen elkaar tegen tijdens de nachtdienst in Sinaï, een gzz-instelling in Amersfoort voor Joodse mensen met veelal oorlogstrauma’s. Ze werken daar als psychiatrisch verpleegkundigen. Yvonne verkast na vijf jaar naar de afdeling psychiatrie van UMC Utrecht en gaat daar werken als verpleegkundig specialist. René keert na zes jaar de ggz de rug toe. Hij ondervindt dat geld en ‘het systeem’ vaak belangrijker zijn dat de beste zorg voor de cliënt. Hij start een bureau dat evenementen en congressen organiseert, voor het WNF, Natuurmonumenten, Vluchtelingenhulp Nederland en andere goededoelenorganisaties. Twintig jaar lang doet hij ervaring op als ondernemer en organisator.

Een droom

Yvonne en René zijn inmiddels meer dan collega’s. Ze hebben een droom: een huis op het platteland. De Keienweg in Nijkerk komt in beeld. Dan blijkt ook de buurman zijn huis te verkopen. Het idee ontstaat hier een dagbehandeling te starten. Ze kopen ook deze boerderij en starten in 2009 de dagbehandeling Zorgerf Buiten-land in samenwerking met Beweging 3.0. Midden in de crisis, een gedurfde stap. Het voorziet in een behoefte, snel ontvangen Yvonne en René met hun medewerkers dertig mensen per dag. Vanaf dag één krijgen ze de vraag van familieleden of ze niet óók 24 uursopvang kunnen bieden. Ook dat vraagt om ondernemersgeest: er moet worden geïnvesteerd in een terrein, in gebouwen, in medewerkers. Ze vertrouwen op hun visie en aanpak en kopen een voormalig recreatieterrein in Putten. René: ‘Als thuis wonen niet meer lukt, hoe leuk is het dan dat je kunt wonen in je eigen buitenverblijf, met dieren, groen en vrijheid als ingrediënten. Dagelijks horen we: het lijkt wel een vakantiepark. Dan weten we dat onze opzet geslaagd is.’

Nuttig en nodig

Bewoners op het zorgerf zijn onderdeel van een leefgemeenschap, een levendige omgeving prikkelt hen op een natuurlijke manier actief te blijven. Door het tuinpad te vegen of de was te vouwen voelen ze zich ‘nuttig en nodig’. Door de complimenten die ze hiervoor krijgen, voelen ze zich ‘gewaardeerd’. De natuurlijke omgeving met dieren en de structurele bezoeken van kinderen van peuterzalen en scholen stimuleren sociaal contact. Vaste patronen zorgen voor houvast – op de wekelijkse zangochtend worden elke keer dezelfde liederen in dezelfde volgorde gezongen. Herkenbare spulletjes uit het verleden openen deuren naar verre herinneringen. Paardentherapie, holistische massage en muziektherapie zorgen voor extra genietmomenten. Alles is erop gericht om geluk toe te voegen en mensen voluit te laten leven.

Gezond verstand

Hou het simpel en gebruik je gezonde verstand, is het adagium van Yvonne en René. Mensen die actief blijven, lopen minder risico om te vallen en slapen ’s nachts goed. Op het zorgerf zitten weinig mensen permanent in een rolstoel, een tillift is slechts sporadisch nodig. René: ‘Veel mensen op ons zorgerf blijven lang actief en behouden een zekere mate van kwaliteit in hun leven, maar op een gegeven moment is het op. Vaak overlijden ze na een kort ziekbed, bijvoorbeeld als gevolg van een longontsteking. Mensen die bij ons wonen, doen mee tot het eind.’ ‘Als iemand begint te sloffen, zetten we onze bewegingsagoog in’, vertelt Yvonne. ‘Zo proberen we de functies op orde te houden. Dementie maakt initiatiefloos, maar wij zien mensen met deze ziekte floreren in een actieve omgeving, met de juiste prikkels. Algemeen wordt aangenomen dat lichamelijke achteruitgang hoort bij dementie, wij zien dat dit proces te vertragen is als je voor deze mensen elke dag maar de motor aanzet. De kunst is deze motor draaiende te houden. Het zou geweldig zijn als we dit met wetenschappelijk onderzoek kunnen gaan onderbouwen!

Basis op orde

Volgens René en Yvonne moet de basis op orde zijn. ‘Je kunt bijvoorbeeld uitrekenen met elkaar hoeveel medewerkers je nodig hebt voor de zorg. Die capaciteit moet er dan ook zijn, dat levert gelukkige medewerkers op. Dat betekent minder uitval, geen uitzendkrachten, minder verloop en minder wervingskosten. En altijd genoeg mensen die hier willen werken. Ruim investeren in de basis betaalt zich terug.’

Wilde zwijnen spotten

Als het in je hoofd steeds leger wordt, is het fijn dat er om je heen wat gebeurt. Daarom wordt op het zorgerf de wereld naar binnen gehaald. Kinderen van scholen, visserskoren, klompendansgroepen en wat al niet. Het plaatsen van een duiventil wordt al snel een ‘evenement’ waar bewoners voor naar buiten komen en met een grote groep geïnteresseerd naar kijken. René lachend: ‘We gaan met zonsondergang ook wel eens naar het bos om wilde zwijnen te spotten. We zien ze zelden, maar spannend is het wel.’

Kennis delen

Het motto is: genietmomentjes toevoegen aan het dagelijks leven van bewoners. Welzijn en zorg, in die volgorde. Als bewoners goed in hun vel zitten, hebben ze minder zorg nodig. Na tien jaar staan Zorgerf Buiten-Land en Zorgerf Buiten-Verblijf op de kaart. Precies zoals Yvonne en René het in gedachten hadden. Ze zijn trots op wat is neergezet en vinden nu het moment gekomen om ermee naar buiten te gaan, om hun kennis te delen. Yvonne: ‘Hoe mooi zou het zijn als over tien jaar alle bewoners van verpleeghuizen dagelijks naar buiten kunnen en vrije toegang hebben tot een tuin.’

Pootje baden

‘Als we op Familienet kijken, zijn we elke keer weer verrast wat er allemaal gedaan wordt voor onze bewoners en bezoekers’, vertelt René. Yvonne knikt bevestigend. ‘Dan zien we bijvoorbeeld dat onze medewerkers bewoners meenemen naar strand Nulde en dat iedereen spontaan zijn sokken uitdoet om even het zand te voelen en te pootjebaden. Geweldig toch?’